Facebook’un ilk çalışanlarından birisi, Facebook’un kullanıcılarını programladığını ve toplum dokusunu mahvettiğini itiraf ederek bombayı patlattı :
“Çok suçluluk duyuyorum. Şu an bu öyle bir noktada ki biz toplumun çalışır dokusunu paramparça eden araçlar yarattık. Bugün bulunduğumuz yer bu. Davranışlarınız, siz farkında değilsiniz ama, programlanıyorlar. Bu bilmeden ve kasıtsız yapıldı ama şimdi siz ne kadar şeyden vazgeçeceğinize karar vermelisiniz.”
Sosyal medya bağımlılık yaratacak şekilde tasarlandı. Sigara, alkol ve kumar ile aynı çeşit dopamin salgılatıyor.
“Biliyoruz ki sosyal medya ve telefonlarımızla uğraşmak dopamin denilen bir kimyasal salgılatıyor. Bu nedenle bir mesaj aldığınızda, iyi hissediyorsunuz.
Biliyorsunuz hepimiz bazen kötü ve yalnız hissederiz. Sonra 10 arkadaşa 10 mesaj atarız: “slm, slm, slm, slm, slm, …” Neden? Çünkü bir cevap aldığınızda iyi hissediyorsunuz.
Bu nedenle like’ları sayıyoruz, geri gidip 10 kere Instagramım yavaş mı büyüyor … bir şey mi yanlış yaptım, beni artık beğenmiyorlar mı … gençler için takipten /arkadaşlıktan çıkarılma travma yaratan bir şey.
Mesaj aldınız mı dopamin shot alıyorsunuz ve bu nedenle de iyi hissediyorsunuz. Bunu seviyoruz ve sürekli sosyal medyaya gidiyoruz.
Dopamin sigara içtiğimizde, alkol aldığımızda ve kumar oynadığımızda iyi hissettiren kimyasal ile aynı. Başka deyişle SOSYAL MEDYA ÇOK ÇOK BAĞIMLILIK YARATICI.”
O kadar bağımlıyız ki bazen beynimiz bizi dopamin popması kapıda diye kandırıyor. Öyle olmamasına rağmen. Hayalet titreşim sendromundan bahsediyorum. İnsanların öyle olmamasına rağmen telefonlarının titreştiğini sanması. Psikologlar bu sahte aramaların sadece kafanızda olduğunu söylüyorlar. Sürekli telefonla konuşanlar veya telefonu mesaj ve tweet için sıkça kullananlarda bu sahte arama hissi daha fazla görülüyor.
Bir dahaki sefer kalabalık bir caddede araba sürerken pencereden dışarı bakın. Kaç tane gencin kafalarının telefonlarına gömülü olduğunu görün. Potansiyel bir tehlike ya da engel olan, ilginç ve gözleme değer şeylerim olduğu ortamlarda bile kafalarını telefondan kaldıramıyorlar. Bu bağımlılık temel hayatta kalma mekanizmalarını devre dışı bırakıyor : açık alanda çevrenin farkında olma. İşte bu kadar bağımlılar.
Millenial nesil sosyal medya bağımlılığına daha yatkın çünkü ebeveynleri ve okulları tarafından sürekli ve muhtaç bir onaylanma ihtiyacıyla dolduruldular. Bu “ben ben ben” nesli gelmiş geçmiş en düşük özsaygılı nesil. Sürekli “ben varım” güvencesine ihtiyaç duyan bir nesil. Bu ihtiyacı doyuran ne : sosyal medya.
Millenial neslin hayatla başaçıkabilme mekanizmaları o kadar çok erozyona uğradı ki, dizginsiz bir narsisizm, stres boşaltmanın bir formu haline geldi. Bu narsisizmleri en çok nerede ödüllendiriliyor? Doğru tahmin ettiniz : sosyal medyada.
Like, share ve retweetler, bir bebek için emzik ne ise bir milenial için de o. Sosyal medya, kelime anlamı ile beynimizi bebekleştiriyor. Bizi bebekliğimize geri döndürüyor. Bebekliğin bir başka özelliği de ne : kısa dikkat aralığı.
Akıllı telefonlar yüzünden insanların dikkat aralığı süs balıklarından daha kısa. Dikkat aralığı sosyal medya tarafından katledildi. Sürekli bir dikkat dağınıklığı ve bozulması halinde yaşıyoruz. Sürekli yeni bilgi akışı beyinlerimizin o bilgiyi işleyip uzun dönemli hafızamıza göndermesini engelliyor. Hafızanızın eskiden olduğuna göre neden daha kötü olduğunu hiç merak ettiniz mi? Dikkatiniz sürekli yeni akışı ile bozulursa herhangi bir konuya dikkat edecek ilgiyi oluşturamazsınız. Yani herşey sadece yüzeysel enstantane fotoğraf olur.
Beynimiz, değişen çevreye fiziksel olarak adapte oluyor. Buna nöroplastisite denir. Sosyal medya ve genel olarak internet beynimizi, sadece yüzeysel düşünecek şekilde yeniden kabloladı. Aynı zamanda çalışmalar gösteriyor ki ne kadar dikkatiniz dağılmış ise empati hissetmeniz o kadar zorlaıyor. Empati, sosyal medyanın bir başka kurbanı.
Araştırmalara göre Facebook kullanmak sizi depresif yapıyor. Sosyal medya depresyon da yaratıyor çünkü insanlar diğer insanların “inanılmaz ilgi çekici” hayatlarının, özenle düzenlenmiş bölümleri görüyorlar sadece. Ve bunu kendilerininki ile karşılaştırıp yetersiz ve yalnız hissediyorlar.Buna milenyal neslin sosyal medyayı streslerini azaltmak için kullanmalarına rağmen daha fazla strese girmelerinin ironisini ekleyin.
Avustralya’da yapılan bir araştırma gösteriyor ki Facebook’u bırakmak kortizol seviyelerinde azalma sağlıyor. Queensland Üniversitesinde yapılan araştırma, Facebook’u sadece 5 gün bırakmak bile kortizol seviyelerinde görülür düşüş şağlıyor.
Sosyal medya beyne kısa devre yaptırıyor ve yeni yeni farketmeye başladık ki bunun zihinsel sonuçları var. Bu sonuçlardan biri de sürekli arka planı tamamen işgal eden ve uğuldayan bir anksiyete. Üniversitelerde akıl sağlığı çalışanlarına sorarsanız size söyleyecekler. Öğrenciler arasında yaygın sosyal medya ve akıllı telefon kullanımında artış ile beraber anksiyete bozukluğu patlaması geldi. Sürekli arka plan ansiyete uğultusuna maruz kalan öğrenciler duygusal olarak o kadar kırılganlar ki, en ufak şeyden tahrik olup patlayabiliyorlar.
Sosyal medyanın yararları? Güya artık herkesin bir sesi var. Prensipte bu bilginin demokratikleşmesine neden olsa da pratikte milyarlarca mankafanın yedikleri yemeklerin fotoğraf paylaşmasına ve “yanlış” fikirlere sahip kişilere alçakça hakaretler etmesine neden oluyor. Bunlar, manyak cadı avcısı linç sürüsünden farksızlar. Sırf nahoş birşey söyledi diye insanların kariyer ve itibarlarını mahvediyorlar.
Artık hepimiz bağımlıyız. Davranışlarımız bizi kalıcı şekilde modifiye etmeden önce biz davranışlarımızı modifiye etmeliyiz. Bu elektronik gettodan kaçmamız lazım.
Şimdi şu anda hepimizin yapabileceği birkaç şey :
- Telefonunuzdaki tüm önemsiz notifikasyonları kapatın.
- Mesajlarınızı ve maillerinizi günde en fazla 5 kere kontrol etme alışkanlığı edinin. Mümkünse daha az.
- Interneti, ananız – babanız nasıl kullanıyorsa öyle kullanın. Internete yapmak istediğiniz şey için girin ve işiniz bitince çıkın. Binlerce farklı şeyle dikkatinizi dağıtmayın.
- Web’de gezinmeyin. Disiplinli olmaya çalışın.
- Kendi zamanınızın değerine saygı gösterin.
- Telefonunuzu yatağınızın yanında şarj etmeyin.
- Kalkar kalkmaz tüm hesaplarınızdaki tüm mesajları kontrol etme baskısına karşı koyun.
- Her fırsatta telefonunuzu, olduğunuz odadan başka bir oda da bırakın.
- Eğer kariyeriniz için gerçekten önemli değilse, sosyal medyadan tamamen çıkın.Kamuya mal olmuş bir figür olmanın yararlarını görmüyorsanız, kamuya mal olmuş biri olmayın.
Bu değişiklikleri hayata geçirirseniz, daha mutlu, daha verimli ve daha ilginç bir insan olacaksınız. Sosyal medyanın neden olduğu aksiyetenin ve depresyonun arka plan uğultusundan kurtulacaksınız.
Çeviri : Kaynak videosu alt yazı ile gelecek.
Yazıyla alakasız veya 500 kelimeyi geçen yorumlar cevaplanmıyorlar. "Yazıyla alakasız ama ..." ya da "en son yazı bu olduğundan buraya yazdım" diye başlamanız kurtarmıyor. Mahmut Abi ile özel görüşme yapmak isterseniz Erkek Adam Sanal Görüşme sayfasından sanal görüşme ayarlayabilirsiniz. Not: Burada soru sırası çok yüksek, Patreon destekçilerini, Patreon'da cevaplamaya öncelik veriyorum.
mahmut bey ekşi sözlük yazarlığı konusunda ne düşünüyorsunuz? orada yazmayı seviyorum, sevmesem çoktan kapatmıştım ama seviyorum işte. kapatma düşüncemin ana teması benim yazdıklarımı okuyor olabilmeleri, bu olasılık da az bir olasılık değil. beni rahatsız ediyor. 2 psikoloğa sordum, 1 i kesinlikle kapat, kapalı dursun demeye getirdi ve bir daha o hesabı açmadım. sonra başka bir psikoloğa sordum, yaz bir şey olmaz dedi. yeni bir hesapla yazıyorum ama bunu da öğrenmiş olmalıları muhtemel. sizce ne yapayım? kesinlikle kapat mı diyorsunuz? yoksa bir şey olmaz mı diyorsunuz?
Oradaki çöplerle sinirlerini geren entry tartışmalarına giriyorsan kapat. Yoksa zararı nedir anlamadım?
yani zararı beni okuyor olabilmeleri, başkaları okurken rahat olamıyorum, bir de onlar için yazıyormuşum gibime geliyor ondan söyledim.
Yazma o zaman.
Sosyal medya adeta bir çöplüğe bürünmüş durumda en düşük seviyedeki kıza bile günde 34798 mesaj geliyor.Bu zaten defalarca konuşuldu sitede.Bu duruma rağmen sosyal medyadan yürümek hala mantıklı mıdır?Sosyal medyadan yürümemize rağmen görüldü yiyince ya da yürüme başarısız olunca bunu kendimize mal etmemiz mi gerekir(profilin yetersiz olması vs) yoksa genel bir problem midir?Açıkcası ben sosyal medyadan yürüme konusunda başarım %0 a yakınken yüz yüze iletişimde daha başarılıyım(telefon alma,sohbet vs.)
en düşük seviyedeki kıza bile günde 34798 mesaj geliyor. fantezi bu. Belli bir HB altını kadından saymıyorsunuz diye böyle sanıyorsunuz muhtemelen. Çok çirkin kızlara nerede öyle 34 bin mesaj. Bana inanmıyorsan instada çok çirkin kızlara yaz kendin gör. Bu duruma rağmen sosyal medyadan yürümek hala mantıklı mıdır? Bilmiyorum. Kimse de bilemez. Tek bildiğim her kanal belli şehir ve kişilere çalışırken, belli şehir ve kişilerde zerre çalışmıyor. Adam Instada gayet rahat telefon alırken Tinderda sıfır çekiyor ama başkası Tinderda eşleşirken Instada sıfır çekiyor. Bu nedenle belli temelleri iyi tutarsan (iyi fotolar, iyi mesaj oyunu, ilgi orospusu olmayan kızlara mesaj) çalışabilir ya… Read more »
Sosyal medyada hep beni geliştirecek hesapları takip ediyorum ama bu zaman da ya harika bir gönderiyi kaçırırsam düşüncesi oluşuyor
Mahmut abi bir erkeğin hiçbir sosyal medya hesabının olmaması kadın erkek ilişkileri anlamında iyi bir şey mi kötü bir şey mi? Yani sosyal medya hesaplarım var aslında Twitter ve birkaç sözlükte varım ama anonimim ve kimseye söylemiyorum hesaplarımı. Bu artı mı yazar eksi mi insan ilişkilerinde?
Gerçek hayatta tanışabiliyorsan dert değil. Tek sorun, çoğu kız instagram vermek istiyor ve o kızlarla iletişim kuramazsın. Ama zaten onlarda da son noktaya gelme oranı düşük.
Mahmut abi İnstagramda çok vakit harcıyorum, ama bir yandan da kız tavlama için gerekli bir şey. Hem sanal yürüme hem daygamede telefon yerine insta veriyor kız. Kafam çok karışık. Sence İnstagram kapatmalı mıyım, bana bir çıkar yol göster?
Mahmut abi İnstagramda çok vakit harcıyorum. Harcama.
bir yandan da kız tavlama için gerekli bir şey Gerekli değil, yollarından biri.
Hem sanal yürüme hem daygamede telefon yerine insta veriyor kız. 3 kıza yürüsen aynı anda, günde 20şer dakikadan 1.5 saatini alır. Sen muhtemelen kızları ısıtacağım, aman kız kaçmasın korkusu ile uzun uzun mesajlaşan efendi erkek modundasın.
Sence İnstagram kapatmalı mıyım, bana bir çıkar yol göster? Günde 1 saatten fazla kullanma. İnstadan seninle sıcak konuşanla buluş, haftalarca mesajlaşma.
Anladım abi teşekkürler
abi üniversitede yeniyim zararlarını bildiğimden sosyal medya hesaplarım yok onlara ayırıcağım zamanı daha verimli işlerde kulanıyorum ama bunun bazen sosyalleşmede eksisi var gibi hissediyorum sence instagram günümüzde gerekli bi hale gelmeye başladı mı hem ilişkiler hem network açısından
Üniversite gibi çevrenin genç insanlarla dolu olduğu yerde neden gerekli olduğu konusunda hiçbir fikrim yok. Instagramda sosyalleşiyorum diyenlerin %90’ı sanal alemde sosyalleşme mastürbasyonu yapıyorlar.
İnternette bir dönem (ekşi sözlük) trollük yapıp eğlenirdim. İyi de yapardim bu işi, başlıklarımı twitterda paylaşırlardı, milyon etkileşim alırdı. İnsanın canı ilgi isteyince sarıyor böyle şeylere ama hem çok zamanımı alıyor hem de enerjimden veriyorum. Nasil uzak durabilirim ?
Gerekirse internetten uzak durarak uzak durabilirsin. Seninkisi bağımlılık, alkol, uyuşturucu, porno, oyun bağımlılığı tadında keşlik.
Hocam günümüzde instagram kullanmak mantıklı mı ? Her ne kadar arkadaşlarınla konuşma ve yeni insanlarla tanışma olanağı bulundursa da “keşfet” özelliğinde bir çok dikkat dağıtıcı videolarla zaman öldürebiliyoruz. Sizce instagram nasıl kullanılmalı ? Ve bir yüksek değer erkek bu platformda eğlenceli hayatını nasıl sunmalıdır ?
Keşfet bölümüne girmeden kullanmak mümkün. Beceremiyorsan sadece mesajlara gir.
Mahmut abi instagramı kullanmayı sevmiyorum. Çok aktif bir hayatım yok ama vücut çekip atma, selfie atma falan biz ne sergiliyoruz felaket ötesi saçma. Oyun bunu istiyor yaparsan iyi olur dersen gerçekten bir yolunu bulmaya çalışacağım ama hoşuma gitmiyor instagram. Kızlar da mesela yüz yüze tanıştık iyi. İnsta istedi verdim aktif kullanmayınca soğuyorlar gibi hissediyorum. Ne yapmalıyım?
Çok aktif bir hayatım yok ama vücut çekip atma, selfie atma falan biz ne sergiliyoruz felaket ötesi saçma. Oyun bunu istiyor. Benim bildiğim hiçbir oyun bunu istemiyor. Vücut çekip atma, selfie atma kadınsı şeyler. Hangi oyun kadınsılık istiyor bilmem ama benim bildiklerimde böyle bir şey yok.
Mahmut abi bu konuda biraz katı düşünüyor olabilir misin? yani şöyle ev, kafe tarzı yerlerde selfie çekip atmak biraz kadınsı ve absürt şeyler kabul ediyorum ama ben tek başıma gezmeye gittiğim zaman beğendiğim bir manzara veya herhangi bir şey görünce selfie çekilip atıyorum mesela geçen belgrad ormanına motorla gezmeye gittim ve çok güzel görünüyor diye ağaçların arasında yolda durup motorum ve ağaçlar arkamda olacak şekilde selfie çektim ve attım bunda kızlık birşey göremiyorum ben, vücut konusuna gelirsek de şişman yağlı insanların cirit attığı bi dönemde asker gibi vücut yapmışım ve korumak için diyet kardiyo herşeyi yapıyorum bir tane kuru parçalı… Read more »