Bilim eski sevgilinizi Facebook’ta gizlice takip etmeyi neden bırakamadığınızı gösteriyor

Ayrıldıktan haftalar hatta aylar sonra eski sevgilinizin Facebook fotoğraflarına ve statüsüne gizlice baktıysanız, bunun tamamen sizin suçunuz olmadığı gerçeği sizi rahatlatabilir.

Bu yapmanızın bilimsel bir nedeni var.

İlişkilerimize “bağımlıyız”.

Yıllardır yapılan nörolojik araştırmalar, beyninizde aşık olmayla alakalı mekanizmaların, madde bağımlılığı ile alakalı mekanizmalar ile aynı olduklarını gösteriyor. Bilimadamlarına göre bunun nedeni, romantik aşkın bir duygu olmaktan çok motivaston ve ödül ile oluşan bir alışkanlık olması. Aşk hissi ile dopamin seli ortaya çıkıyor. Dopamin, beyne ödül geribeslemesi sinyalleyen bir nörotransmitter (sinir hücrelerindeki bilgi akışını sağlayan küçük kimyasal iletken). Daha çok dopamin salgılandıkça, hedefimizin peşinde koşmak için daha çok motive oluyoruz.

Concordia Üniversitesinde psikoloji profesörü olan Jim Pfaus şöyle açıklıyor: “Aşk aslında cinsel arzu tarafından oluşturulan bir alışkanlık ve bu arzuyu ödüllendiriyor. Beyinde çalışma mekanizması, insanların madde bağımlısı haline gelmeleri ile aynı.” Aşka madde bağımlılığı gibi fiziksel bir bağımlılığımız olmasa da, aşk ve madde gibi arzularımızı motive edip ödüllendiren sinir sistemi mekanizmaları birbirlerine çok benziyorlar.

“Bağımlılık”, ayrılık ile sona ermiyor.

Journal of Neurophsiology’de 2010 yılında yayınlanan bir araştırma, bu benzerliği bir ileri seviyeye taşıyor: Ayrılık sonrasında beynimizde olanlar, “bağımlılık” özellikleri gösteriyorlar. Araştırmacılar, zor bir ayrılık sürecinden geçen küçük bir üniversite öğrencisi grubunu gözlemlemişler. Tüm denekler, zamanlarının %85’ini hala eski sevgililerini ya da flörtlerini düşünerek geçirdiklerini itiraf etmişler. Araştırmacılar deneklere eski sevgililerinin fotoğraflarını gösterdikten sonra deneklerin beyin MR’larını çekmişler. Bu beyin MR’ları, deneklerin şiddetli arzu ve bağımlılık ile ilgili korteks altı alanlarında sinirsel aktiviteler olduğunu göstermiş.

Araştırmacılardan biri, öğrencilerin “ödülleri” olan sevgilileri çoktan hayatlarından çıkmış olsa da, “orta beyindeki ödül sistemleri açısından, bu insanlar hala aşıklar” sonucuna varmış. İlişkimizin artık bittiğini anlasak da, ödül sistemimiz hala eski sevgilimizin dönmesini ve bizi yeniden mutlu etmesini bekliyor.

Yardımların için teşekkürler Mark Zuckerberg

Eski sevgilimizin kişisel hayatları birkaç tıklama uzağımızdayken, onları unutmak hiç de kolay değil. Sosyal medya, şiddetli isteklerimizi tatmin etmek için kolay bir ulaşım aracı sağlıyorlar. Western Ontario Üniversitesinde hazırlanan bir master tezi, Facebook’un ayrılıklar üzerindeki etkisini araştırıyor ve hiç de şaşırtıcı olmayan bir sonuca varıyor: Sosyal medya platformları, eski sevgililerimizin hayatlarını gözlemlemek ve izlemek için popüler bir araç sağlıyor.

Ama şöyle bir problem var: Şiddetli isteklerinizi sürekli tatmin etmeniz, onlardan kurtulmanızı neredeyse imkansız hale getiriyor. Growing Self Counseling and Life Coaching’in klinik direktörü Lisa Bobby, New York dergisine bunun kısmen biyolojik olduğunu söylüyor: “Eski sevgilinizle herhangi bir bağlantınızın olması, örneğin bir fotoğrafını görmeniz ya da bir mesajını okumanız, sizde endorphin (kişinin daha mutlu olmasına ve yaşadığı hayattan daha fazla keyif almasına yardımcı olan ve beyinde salgılanan bir hormon) seli yaratıyor”.

Londra Burnel Üniversitesi’nden psikolog Tara Marshall, araştırmasında benzer bir sonuca ulaşıyor. Mic’e verdiği röportajda Marshall şöyle diyor: “eski sevgiliyi sürekli olarak Facebook’ta izlemek, kişiyi bir bataklığa saplıyor ve kişinin eski sevgilisini kafasından atamamasına neden oluyor”. Eski sevgilinize odaklanarak, onu unutma kabiliyetinizi bastırıyorsunuz.

Bağımlılık aşırı uca kaydığında, insanlar bazen “ekskolik” (eskikolik) olabiliyorlar. Bobby New York’a şöyle diyor: “Ekskolik acı çekmiyor, takıntılı özlemin arafında hapsoluyor. Bu nedenle de ayrılık sonrası bir ekskolik konsantre olmakta sorun yaşıyor, depresif bir ruh halinde oluyor, aktivitelere ilgisini kaybediyor, iş üretkenliğini kaybediyor ve arkadaşlıkları geriliyor.” Kişi sadece ilişkisini kaybetmenin arkasından yas tutmuyor, acı ve takıntının kişisel ve sosyal hayatını ele geçirmesine de izin veriyor.

Bağımlılıktan kurtulma zamanı

Hepimiz ekskolik değiliz, ama eski sevgilimizi stalklamayı (gizlice takip etmeyi) sınırlandırmak hepimiz için faydalı olacaktır. Eski sevgilinizi Facebook’ta arkadaşlıktan çıkarmak bir çözüm. Ya da kendinizi tutamayarak eski sevgilinizi ne sıklıkta takip ettiğiniz konusunda bir ekskolik günlüğü tutup, eskiyi takip etmeme hedefinizin takibini yapabilirsiniz. Ya da kendinize daha başka bir sosyal medya hedefi bulun: Muhtemelen takıntılı bir şekilde yemek p*rno (bir dizi ismi) izlemek, eski sevgilinizi takıntılı olarak takip etmekten duygusal olarak daha az yıkıcı olacaktır.

Sonuçta bir tanenizin artık hayatınızda olmadığını, bir gecede kabul edemeyeceksiniz ve onu gizlice takip etme isteğini bir gecede bitiremeyeceksiniz. Aile, arkadaşlar, Ben and Jerry’s ve Netflix gibi destek sistemleri zaten bunun için var.

Bana sorularınızı uygun yazı altında sorabilirsiniz, benimle görüşme ayarlayabilirsiniz ya da ilişkiler setimize bakabilirsiniz.

Çeviri: Science Shows Why You Can’t Stop Facebook Stalking Your Ex

Share this...
Share on FacebookShare on Google+Tweet about this on TwitterShare on LinkedIn

62
Leave a Reply

Yazıyla alakasız veya 500 kelimeyi geçen yorumlar cevaplanmıyorlar. "Yazıyla alakasız ama ..." ya da "en son yazı bu olduğundan buraya yazdım" diye başlamanız kurtarmıyor. Mahmut Abi ile özel görüşme yapmak isterseniz Erkek Adam Sanal Görüşme sayfasından sanal görüşme ayarlayabilirsiniz.

avatar
17 Comment threads
45 Thread replies
3 Followers
 
Most reacted comment
Hottest comment thread
27 Comment authors
Umutsuz ErkekgökçenKararsızErkekKararSızErkekShredded Recent comment authors
  Subscribe  
Notify of
Temmuz Rıza
Guest
Temmuz Rıza

Merhaba Mahmut Abi. Eski sevgilimi sürekli stalklıyorum ve bunaengel olamıyorum. Ancak garip bir durum var. İlişki içindeyken çok iyiydik çok mutluyduk sonra benim ilişkide feminenleşmem ve oğlan çocuğu gibi davranmam yüzünden beni terk etti. Ara sıra bana mesaj atıp arkadaş olmaya devam edelim diye ısrar ediyordu ben ise kesinlikle hayır deyip bana geri dönmek isterse kapının açık olduğunu ama arkadaş olarak asla kalamayacağımı söylüyordum. Bu sırada başka kızlarla birlikte oldum ve eski sevgilim bunları gördükçe resmen deli oldu ve bana saçma sapan mesajlar attı. Şimdi sorun şu ki o sıralar onu stalklamak, son görülmesine bakmak vs. aklımın ucuna bile gelmiyordu… Read more »

urascimenlii
Guest
urascimenlii

Ben çoktan unuttum ve stalklamayalı yıllar yıllar oldu ama arada bir aklıma yinede gelir ama geri dönmesini istemem. Ondan kalan etki midir bilmem ama kısa saçlı iki uzun ilişkim olmuştu ve halen daha kısa saçlı hatunlar beni cezbeder direk yanına gider merhaba der setimi açarım ama kısa saçlı kızların önceliği hep var ya eski sevgili arzuları yada hoşuma giden tarz bu çözemedim

Frank Underwood
Guest
Frank Underwood

Ne yalan söyleyeyim bende ayrıldığım vakit açıp bakıyordum ta ki ondan daha güzel daha ince belli bir kadın bulana kadar..

19tumen
Guest
19tumen

Dopamini baskılarsak, demek unutma olayını çözmüş olacağız, tüm insanlık olarak. Diğer türlü ne kadar kaçsak da günümüz yeni medyasında pek saklanılacak yer bulunmamaktadır.

Tanjant Alfa
Guest
Tanjant Alfa

Mahmut abi. Bazen instada konuştuğum kızlar mesajı açmıyor. Yani görüldü bile atmıyor. Bu kızlara bir daha yazmıyorum orası tamam ama sence bunlar takipten çıkarılmalı mı? Mesajımı açacak kadar bile ilgi duymayan kızlarla takiplesmenin gereği var mı?

Uygar
Guest
Uygar

Sigarayla ilgili bir şey okumuştum. Bıraktıktan sonra her sigara isteği geldiğinde, eliniz her sigara paketine gittiğinde (tabii artık paket taşımak saçmalık ) bekleyin ve bir kaç saat içinde o krizin azaldığını gözlemleyin. Bunu başarırsanız bir sonraki krizde ”Öncekini sabredip aştım, bunu da aşabilirim” diyerek daha kolay atlatıyorsunuz. Ta ki bu istek azala azala yok olana kadar.

Şimdi ben arama motoruna her onun adını yazasım geldiğinde ”Dur, bekle” diyip dikkatimi başka şeylere yönlendiriyorum. Çok işe yarıyor. Bu dopamin illüzyonunu dizginleyebilirsiniz.

geronimo
Guest
geronimo

Mahmut abi selam sigarayı bırakma veya sigara ilgili bir yazı,video var mı ? bırakmak istiyorum fakat alelade bir yöntemle olmuyor. Eğer varsa paylaşır mısın ben baktım bulamadım

bir kız
Guest
bir kız

merhaba, konuyla gayet ilgili bi sorum var. ama yazarken bile utanıyorum yani. bu arada site şahane. 2 seneye yakındır takip ediyorum, sıkılmadan göz attığım tek mecra herhalde. 1 senedir filan hayatımda biri vardı. yani bi süre görüştük, çok da eğlenceli, sevecen, sıcak bi ilişkimiz vardı ama eski sevgilisi bunu çok saçma bi şekilde terk etmiş. doğum gününde ara vermek istemiş, bu da adama çok koymuş, sonra da sevgililik olayına tövbe etmiş. kendini ilişkiye kapatmış. ben de başta bunu pek önemsemedim, zaten birkaç görüşürüz sonra da biter diyordum ama paylaşım derinleştikçe, birlikte geçirdiğimiz vakit artıp nitelikli hale geldikçe de neden sevgili… Read more »

Hataların hatasını yapan eski beta
Guest
Hataların hatasını yapan eski beta

Bu çocuk eski sevgilisini onoteis yapmış birisi ve duygusal olarak çok zayıf. Eski sevgilisinden ayrıldığı zamanı gün olarak sayıp 578 diye tweet atmış bundan daha büyük zayıflık olamaz. Üstüne bir de sana “ben o kıza annelik yapmak istedim” demiş , direk kaç kurtul. Mahmut abinin bir sözü vardı “Erkek duygusal olarak sağlam bir kaya olmalıdır”. Bu çocuk kaya değil toz tanesi bile olamaz. Büyük ihtimal seninle sadece seks için görüşüp iletişim kuruyor . Seninle ciddi bir şey düşünseydi eskiye takılı kalıp “578” diye tweet atmazdı. Bu çok büyük bir kırmızı alarm. O erkekten çok güzel ev hanımı olur ama asla… Read more »

KupaValesi
Guest
KupaValesi

Kız yardım istemiş , herkes de hunharca yardım etmiş. Hani erkekler kardeşti. Hani “erkekadam” dayanışma organizasyonuydu. Bahsi geçen erkek belki içimizden biriydi. Fight Club ruhu nereye gitti :)) ? “Hataların hatasını yapan eski beta” yorumun çok ezikçe çok. Senin adına üzüldüm.

Hataların hatasını yapan eski beta
Guest
Hataların hatasını yapan eski beta

Benim adıma üzülmek yerine hikayedeki erkek için üzülebilirsin. Ya da sen ilk önce kendin için üzül çünkü hiç bir şey anlamamışsın KupaValesi.

Jack Sparrow
Guest

Abi benim bı arkadaşım var 4 yıldır beklediği kıza ne kadar uyarsamda instadan teklif ediyor. He anlaşılacağı kadar reddediliyor. Sonra no contactte yapamayıp kıza beni engelle diyor ama kız engellemiyor. Bana sorduğunda ilgi bağımlılığı ve arkadaş kalmak friendzone atmak istediğini söyledim sence neden engellemedi ?

cxaslan
Guest
cxaslan

Gerçekten altın değerinde bir yazı. Üstünde düşündükçe buradan çıkarılacak sonuç çok etkili bence. Aşk denilen olayın cinsel arzu ile beyinde salgılanan hormonlar sayesinde gerçekleştiği vurgulanmış. E tabi biz de buna isim koyamadığımız için küçüklükten beri bize dayatılan, aşk denilen tuzağa düşerek bu ismi konduruyorduk. Okudukça keşfediyorum, sağolun ceviri için.

Fearlessman
Guest
Fearlessman

abi beş aylık ilişkim vardı. bir gün kız mesajlarında aşağılardan bir şey göstericekken eski sevgilisine denk geldik, gizlemeye çalıştı. ama son konuştuğu tarih ilişkimizden sonraydı ben de aç bakıcam dedim. en son bizim ikinci ayımızda konuşmuş ve çocuk kızı evine kahvaltıya çağırmış o da olur demiş. gitmiş mi gitmemiş mi bilmiyorum ben bunu görünce ayrıldım yediremedim. birde sarmaş dolaş fotoğrafları duruyordu silmemiş. ilk 2 ay çok bağımız yoktu sonradan da iyiydik aslında, yazık ettim mi diye kafam kurcalanıyor. ama onun hata ettiğine eminim bu yüzden de içimde hep o bunun acısını çekiyor mu diye merak oluşuyor ve stalk yapıyorum. henüz… Read more »

normal
Guest
normal

Mahmut abi selamlar. Bu oneitis mevzusu bende çok ilerlemiş yani 2 3 gün hesabına bakmayınca tansiyonum 15 16 gördü.Gerçekten trajikomik bir durum kızlara ulaşma konusundada bir sıkıntım yok aslında. Kızdan sonra 4 5 tane kızı reddetmişimdir.buda aslında beynimde olayı baya kemikleştirdi. Sence ne yapmalıyım?

Max payne
Guest
Max payne

Mahmut abi artık kafayı yemek üzereyim, tüm hayatım eski sevgilim oldu, resmen yıkıldım kendimi son derece değersiz tabiri caiz ise bir bok parçası gibi hissediyorum, 2 ay oldu ayrılalı ama kendisini aklımdan bir saniye bile çıkaramıyorum, sürekli merak halindeyim beni tüm sosyal medyadan engelledi, başkasının telefonundan bakıyorum, baksamda bakmasamda hep aklımda depresif intihara meyilli iğrenç bir hale geldim, takıntılı ve obsesif şekilde düşünebildiğim tek şey bu kız, artık düşünmekten yoruldum hayatımı yaşayamaz hale geldim, iletişimi kes kuralını uyguluyorum ama kız ile aynı sınıftayız dönem başlayınca mecbur göreceğim, gerçekten hayatımın en dip noktasındayım ve nasıl çıkacağımı bilmiyorum, bu aşk mı yoksa… Read more »

Rıza
Guest
Rıza

Mahmut abi, biz değilde kız arkadaşımız eski sevgilisini stalklıyorsa, storysine bakıp engelliyorsa ne yapmalı? Ne tepki vermeli?

Shredded
Guest
Shredded

Hocam, sevgilimle bu sabah ayrıldık ve akşamın bu saatinde hesabına bakayım bir değişiklik var mı dedim ve hesabını gizliden herkese açık yapmış. Biliyorum stalklamam yanlış ama kızın amacının daldan dala atlamak olduğu kesin midir?