“Kırılgan” ve “narsizm” genellikle aynı cümlede bir araya koymayı düşüneceğiniz kelimeler değiller. Narsizm deyince muhtemelen aklınıza tavuskuşu gibi kabaran, sürekli ilgi talep eden, empati yoksunu ve diğer insanların kendisine tapmasını bekleyen biri geliyor.
Fakat buna rağmen tüm narsizmler büyüklenmeci (grandiose) ve hak sanrısı içinde – yani sözde “vurdumduymaz” değiller. Bazı narsistler oldukça “kırılganlar” ve daha çok kırılgan özellikler gösterirler. Bu özellikler ise kendilerini açık seçik bir şekilde ya da belli belirsiz ve üstü kapalı bir şekilde gösterebilirler.
Narsist kişilik özelliklerinin temeli aynı olabilir ama nasıl ortaya çıktıkları farklılık gösterebilir. Narsistler, genellikle çocukluk döneminde, varlıklarında gerçekte oldukları şekilde görülmemekten kaynaklanan bir yara sonucu evrim geçirirler. Görülmek, duyulmak ve onaylanmak için – açlığını duydukları ilgiyi elde etmek için – narsistler, başkalarının daha kabul edilir bulacaklarını düşündükleri “sahte bir benlik” oluştururlar. Bu insanlar büyüdükçe, herkesin bu sahte benliğe hayran olması işine büyük bir yatırım yaparlar ve gerçek benliklerinin görülmemesi için her türlü işkenceye ve zahmete katlanırlar.
Narsist özellikler
Psikiyatristlerin sinir hastalıklarını tanımlamakta kullandıkları el kitabı olan DSM-5’te tanımlandıkları şekilde narsist özellikler şunlar:
- Öz saygıları, başkalarının kendilerine hayran olmasına bağlıdır ve duyguları, bu dışsal tanınmayı sağlayıp sağlayamadıklarına göre dibe iner ve yukarı çıkar.
- Hedef belirlemeleri, başkalarından onay elde etme üzerine kuruludur. Kendilerini olağanüstü görmek için yüksek standartlar koyarlar ya da hak sanrısından dolayı düşük standartlar koyarlar.
- O duygu ve ihtiyaçlar kendileri ile ilgili olmadığı sürece, başkalarının ihtiyaç ve duygularını göz önüne almakta zorlanırlar.
- Diğerleri üzerinde nasıl bir etkileri olduğunu anlayamazlar.
- İlişkileri yüzeyseldir ve genellikle öz saygılarını yükseltmek amacıyla girdikleri ilişkilerdir.
- Büyüklenme ve kibir doludurlar. Başkalarından daha iyi olduklarına inanırlar ve başkalarını küçümserler.
Özetlersek, yüzeyin altında narsistler kendilerini bomboş ve kırılgan hissederler ama bunu saklamak ve telafi etmeye çalışmak için bir persona (Carl Gustav Jung’un terminolojisinde egonun, gerçek kişiliğini ve yüzünü toplumdan saklamak amacıyla yarattığı bir dış çehre, maske) geliştirirler ve bu sayede özel ve olağanüstü olduklarına inanabilirler.
The International Journal of Psychoanalysis‘te Mayıs 2018’de yayınlanan bir makalede Ricardo Bernari ve Monica Eidlin kırılgan (vulnerable) ve büyüklenmeci (grandiose) narsizmin benzerliklerini ve farklılıklarını ortaya koyuyorlar.
Kırılgan narsistler
Büyüklenmeci narsistler başka birine bağımlı olduklarını asla itiraf etmezler ve derin duygulara ilgi göstermezler. Bunun tersine kırılgan narsistler:
- Çok duyarlıdıtlar ve çok kolay kırılırlar.
- Büyüklenmeci narsistlere göre daha fazla içe kapanıklardır.
- Herhangi bir başarısızlık ya da travmayla başa çıkmakta çok zorlanırlar.
- Negatif duygulara daha meyillidirler (nevrotik) ve nasıl algılandıkları konusunda kendilerini yiyip bitirirler.
- Yara aldıklarında veya hayal kırıklığına uğradıklarında kendilerine zarar verebilirler (büyüklenmeci narsistler genellikle başkalarına saldırırlar).
- Reddedildiklerinde utanç duyarlar ve utanç duygularını azaltmak için kendilerini reddeden kişinin suyuna gitmeye çalışırlar.
- Depresyon, boşluk ve işe yaramazlık duyguları ile dolu olabilirler.
- Başkaları ile baş edemediklerini düşündüklerinde sosyal durumlardan kaçıp gidebilirler.
- Hayal kırıklığına uğramaktan korkarlar ve başkalarına bağımlı olmaktan utanç duyarlar.
- Onaylanma talepleri karşılanmadığında, hiddet dolu öfke patlamaları gösterebilirler (ve bunu daha fazla utanç hissetme takip eder).
- Başkalarını suçlamaya meyillidirler.
- Kendilerini olması gerektiğini düşündükleri şeyleri kıskanırlar.
Yukarıdaki özelliklere sahip olmanız sizin narsist kişilik bozukluğuna sahip olduğunuzu göstermez. Bunu sadece bir psikiyatrist söyleyebilir. Ama eğer kendinizde ve başkasında bu özellikleri görüyorsanız ve kendinizi daha iyi anlamak için bu konuyu daha fazla anlamak istiyorsanız, araştırın ve profesyonel yardım alın.
Çeviri: How To Spot A Vulnerable Narcissist
Daha fazla ayrıntı için, Toksik İlişkiler – Narsist / Borderline Partner Rehberi kitabımıza da bakınız.
Ayrıca bakınız Kırılgan narsist kadınların kullandığı 10 toksik taktik
Yazıyla alakasız veya 500 kelimeyi geçen yorumlar cevaplanmıyorlar. "Yazıyla alakasız ama ..." ya da "en son yazı bu olduğundan buraya yazdım" diye başlamanız kurtarmıyor. Mahmut Abi ile özel görüşme yapmak isterseniz Erkek Adam Sanal Görüşme sayfasından sanal görüşme ayarlayabilirsiniz.
Çağımızın hastalığı.
Bu konuyla ilgili Nevzat Saraycıklı ile yayın yapabilir misiniz Mahmut Abi?
Evet yakında bir yayın gelecek. Bunu da soracağım.
İngilizce bir makaleyi Türkçe’ye çevirecek seviyeye nasıl ulaştınız? Bununla ilgili detaylı bir makale ya da kitap veya podcast hazırlar mısınız? Yemin ediyorum sizi çok kıskanıyorum.
Yazıyı okuyunca büyüklenmeci bir narsist olduğumu fark ettim 😕
İkisi de aşağılık kompleksinden. Bir terapist görsen iyi olur.
Yukarıdaki özelliklerin pek beni yansıttığımı düşünmüyorum ama hala yaşadığım problemler var. Mesela bir ortama girdiğimde insanlarla hızlı tanışırım kaynaşırım, anlaşırken sorun yaşamam ama bazı kişilerle anlasamadigim zaman bunu dert etmesem de o kişiyi elde etmeye çalışırım. Özel bir plan yada duygu beslemesem de o kişi diğer konuştuğum insanlar arasında daha değerli gözüküyor gözümde. Neden herkesi elde etme triplerine giriyorum bilmiyorum.
Mahmut Abi var mı sence bir nedeni neden böyle oluyor ?
Erkek için;Eğer bir hemcinsiniz de bu özellikler varsa dışa dönük olan genelde zorba ve kıskanç olur.Zira kıskançlık feminen bir davranıştır ve erkek de eğrelti durur.Kadının kıskançlığı kadın da eğrelti durmaz eğer uç noktalarda nevrotik bir bozukluk değilse ancak kadınların çoğu zaten nevrotik değil mi?:) Bu yüzden ben erkeklerle ilgili kısmında fikrimi yazmak istiyorum çünkü inanamayacaksınız ancak ülkede içe ve dışa dönük narsist erkek sayısı hızla artıyor.Sağlıklı bir erkek normal şartlarda pozitif ve çoğunlukla dışa dönük ayrıca paylaşımcıdır.Sağlıklı her erkeğin zihin yapısı “yarın dünyada herşey biraz daha iyi olmalı ve bende buna katkı sunmalıyım” üzerine kuruludur.Ancak;bir kadından daha kötü duygusal travmalar… Read more »
Yazı için teşekkür ederim, o kadar haklısın ki.
Abi fetişizm ile ilgili bir yazı gelebilir mi? Sekste şiddet buna girer mi? Hangi noktadan sonra bu artık fetişizmden çıkar vb. sorular hakkında
merhaba ben çift terapilerinde girdiğim birkaç dersten sonra bu konuda araştırma yapmıştım. sadece kendi hazzını düşünmeyip şiddet sonrası karşı tarafın da zevk almasından hoşlanıyorsan bu narsist kişilik bozuklu olmuyor. fetiş psikolojik bir rahatsızlık da değil, yani cinsel fanteziler. fakat partnerinin ağlamasından zevk alıp fiziksel olarak ciddi anlamda zarar veriyorsan ve bu durumdan bir süre sonra pişmanlık duyuyorsan rahatsız oluyorsan yatak konusu geldiğinde tekrar şiddet tekrar pişmanlık gibi ilerliyorsa ve partnerin bu durumdan hoşnut değilse ortak yol için terapiye görünmeli eğer kii partnerin rızası varsa sorun etmene gerek yok, partnerine öncesinden bunu söylemelisin
Mahmut Abi, “ilişkileri yüzeyseldir” derken ne kast ediliyor? Ben de insanlarla ilişkilerimde hep belli bi seviyede kaldığım hissine kapılıyorum. Derinlemesine ilişkiler geliştirmenin gereksiz duygusal yatırıma sebep olacağı fikri hakim. Ancak arkadaşlarımla her türlü konuyu konuşuruz, tartışırız. Bunda sıkıntı yok.
abi narsist bir insan olduğumu 2 sene önce felsefe ve lao tzu kitapları okuyarak keşfettim ve düzelttim.geriye şöyle bir dönüp baktığımda ne kadar kötü bir sorun olduğunu görebiliyorum.
Narsizm özellikle genç ve tecrübesiz erkekler için çok kötü zira öğrenmek bir miktar alçakgönüllülük gerektirir ve o olmayınca da öğrenemiyorlar.
Bizim işyerinde narsist kıskanç bir eleman vardı.Benim bir işte yetkinliğimi(Ögg) ofisteki bir elemanında kendiyle barışık olmasını (duyguysal gücünü) kıskanıyordu.Sonra bu eleman bize savaş açtı.İlk başta erkek shist testi deyip tınlamadım.Sonra bir baktım bu eleman ciddi ciddi entrika çevirip kuyumu kazıyor.Karşı saldırı ile zorda olsa paket ettim.Gerçi paket etmeden önce adam gibi çekip konuştum.Öğretmek istedim ana narsist beyni ve o özel insan olduğu masalı onu aldattı.Bende onu hizaya soktum.İlk defa üzülmedim birini paket etmeme..Eleman bildiğin erkek görünümlü Fatma birde o ego,trip hey Allah ım kadın olsa düzülmez.
aynı ben.ben de sizin gibi hemcinslerimi kıskanırım, savaş açmıışlığım da var.sebeplerinden biri de işte erkek tarafından değil anne ve diğer kadın akrabalar tarafından büyütülmek, kazık kadar adam olsam da onların şefkatli kucağında kendimi rahat hissetmek.neden çunku babam beni hiç zorlamadı, hiç baskı yapmadı oğlum çalış vs şeklinde.hep rahata alıştık tabi.ha bunu bi ara kısmen düzeltmiştim ama ortamımı değiştiremediğimden yine benzer hallere düştüm.anne kucağı evet rahat ama maskülen enerjiyle karşılaşınca yadırgıyosun sonucunda verdiğin örnekteki gibi elemanlar çıkıyor.feminen enerji ve duyguyla hareket ediyosun bi yerden sonra.bundan sonra değiştiricem umarım.
Dostum bunu fark etmen güzel artık ne yapman gerektiğini biliyosun.
çok güzel bir konu, genelde etrafa zarar verdiklerinden dolayı kırılgan olarak anılmazlar, aşağılık kompleksi bir erkekle 10 ay kaldım, alkolik babasından psikolojik şiddet görüyordu, babasının ona uyguladığını zamanla o da bana uyguluyormuş, buna maruz kalan sonra uyanıyor da, maruz bırakan kişi uyanmıyor aşırı ciddi bir sorun.
Aydınlanma yaşadım. uzun süreli ve ciddi düşündüğüm kız arkadaşım tarif edilmiş. Daha detaylı araştırdım ve tanıyı koydum. Bazı zamanlar bu yapısından dolayı bana sıkıntı cıkardıgı zamanlar oldu ve genelde ,sorun çıkmadığı zaman da bu çerçevede davranıyor. Ne yapmam gerekir yaşım 24
Çok sorun çıkarmıyorsa sorun yok.
En tepedeki duygusal güç için nevrotik hastalıklı Kadınlar da çekilirdir ve meselenin özüne bakıldığın da hepsinin ayrı bir hikayesi olduğunu görürsünüz.Bugün psikolojisi bozuk diye tarif edilen renkli saçlı ve hızmalı feminist kızlar bile aslında duygusal olarak en güçlü erkek için masumdur.Gerçi bu tip kızlar da zayıf erkeklerin celladıdır orası ayrı bir konu ancak doğa zayıf erkek mizacını affetmemek üzere programlanmıştır.Yani kadının zayıf erkeği reddi her ne kadar adaletsiz gözükse de bu bir doğa kanunu ve kadın bilinçli kötü olduğu için bunu yapmaz.Çünkü eşleşme mekanizması kadın tarafında cellat ve kurban rolü üstlenmiştir.Dark Triad erkek mizacının soğuk çekiciliği de aslında burdan gelir.Yani… Read more »
Mahmut Abi bir derdim konusunda senden yardım istiyıorum tam böyle bir oda arkadaşım var. Çocuk herkesten daha dibimde yani bunu kabullenmek zorundayım, bir kere spora götüreyim dedim, adeta bebek bakıcılığı yapmak zorunda kaldım, tüm enerjimi moralimi çekti sohbet ettikçe içim daralıyor yani bu arkadaşın kendini düzeltmesini mi beklemem gerekiyor hiç anlamadım çünkü kendi yeni tanıştığım arkadaşların yanına da oda arkadaşımdan kaçıyor zihniyeti ilede gitmek istemiyorum.
ne yaptı mesela? benim de benzer arkadaşlarım vardı.onların üstünden ego masturbasyonu yapmak da istemiyorum ama herif harbiden çekilecek gibi değildi benden de kötüydü, onun yanında ben kendimi alfa hissediyodum o derece.bence arayı aç arada bi görüş baktın değişmiyo minimuma çek.ben komple hayatımdan çıkarttım belki fazla oldu bilemem.bir arkadaşım çok negatifti enerjimi sömürüyordu diğeri hem negatif hem malın önde gideniydi.hem abaza hem de tüm kızlar kaşar, bana vermiyorlar falan diyordu.bazı şeylere takıyordu küsüyordu, saat 4 ten sonra buluşalım diyince geç oldu kanka falan diyodu bunu diyenin de yaşı 26 bu arada.baya cool, kendine has tarzı olan giiyimine dikkat eden yakışıklı adamlara… Read more »
kırılgan bir narsist olduğumu fark ettim bundan kurtulmak için illa bir psikoloğa mı gitmem gerek mahmut abi?
Muhtemelen.
abi ben oyun oynarken çok fazla tilt oluyorum herkes insan gibi oynarken ben sürekli birileriyle tartışıyorum ya da küfür ediyorum.oyun oynama diyebilirsin evet ama tahmin edersiniz ki oyunda bile bu kadar tilt olan birisi günlük hayatta başka şeylere da takıyor.birkaç gün 31 çekmedigimde ise çok iyi oluyorum
abi mesela kötü oynuyorum diyelim, kötü oynuyorsun diyene bile adam haklı diyemiyorum hemen narsizm devreye giriyor.bir de küfürle karşılık veriyorum.anlamıyorum.başkası, bir başkasına kötü oynuyorsun falan dese o kişi siklemiyor, çok da iyi yapıyor ama ben yapamıyorum.başkalarının dediklerine çok mu önem veriyorum anlamıyorum, galiba bu twitter ekşi sözlük falan çok etkiliyor beni, çünkü her taraf başkalarının yorumlarıyla kaynıyor ve kendinizi küçük hissediyorsunuz.
3-4 sene bu siteyi okumamanı tavsiye ediyorum.