Bugün Anna Lembke‘nin görüşlerine yer verdiğim dopamin yoksunluğu yazısını okuyan birçoğunuzun aklına geldiğini tahmin ettiğim bir konuda konuşacağız. Anna Lembke’nin dediklerini özetlersek:
- Beyinde zevk ve ızdırap aynı beyin bölgesinde işleniyor.
- Zevk ve ızdırap arasında bir denge var bu dengenin ilk kuralı homeostasis, beynin bu dengeyi sürekli olarak korumak istemesi.
- Beyin ne haz tarafında ne de ızdırap tarafında çok fazla kalmak istemiyor. Beyin denge bir yana kaydığında, bu dengenin nötr olduğu hale dönmek için elinden geleni yapıyor.
- Eğer zevke dalarsak, beyin bunun sonucunda dengeyi sağlamak için belli belirsiz bir ızdırap yaratıyor.
- Eğer sürekli ve yoğun olarak zevke dalarsak (bağımlılık gibi), beyin dengeyi yeniden ve ızdırap tarafında kuruyor yani durduğumuz yerde sürekli bir ızdırap hissettiğimiz bir noktaya kuruyor.
Bunun tersi de geçerli. Hayatınızda acıyı arttırırsanız, sürekli olarak acıya dalarsanız, sonrasında beyin dengeyi sağlamak için zevk yaratacaktır. Düzenli ve yoğun acı ise beynin dengeyi zevk tarafında kurmasına neden olacak ve böylece durduğumuz yerde sürekli bir zevk hissettiğimiz bir noktaya kuruyor.
Yani:
Acı zevkin bedelidir, zevk acının ödülüdür.
Peki kendinize zarar vermeden hayatınıza acı getirebileceğiniz şeyler neler? Birkaç örnek vereyim ve siz de aklınıza geleni yorumlarda yazarsınız. Bu arada buradaki acı / ızdırap, fiziksel acı anlamına gelmiyor, bir rahatsızlık hissi, bir şeyden geri kalma hissi gibi şeyleri de içeriyor.
Her neyse örneklere gelelim:
- Ağırlık kaldırmak
- Dövüş sporları ve aslına bakarsanız hemen her spor dalı
- Soğuk suyla duş / banyo
- Aralıklı oruç (inteminnent fasting)
- Büyük çaba gerektiren, zor ödev, iş veya aktivite
- Görsel ve duyusal zevk sağlayıcılardan, özellikle bağımlı olduklarınızdan uzak durmak
- Yoga
- Meditasyon
Bu konuda yaratıcı olabilirsiniz. Mesela oturup 1 saat Youtube videosu izlemek yerine evde kendinize bir rahatsızlık yaratıp bir saat ona dalabilirsiniz (dil ya da bir müzik aleti öğrenmek gibi). Yapmaktan hoşlanmadığınız ama gerekli şeyleri (ödev, çamaşır, zor işler, vs.) daha fazla yapabilirsiniz.
Yani no pain no pleasure arkadaşlar.
Not: Anna Lembke ile bağımlılık üzerine ropörtaj, Andrew Huberman Notlarının en uzun bölümü.
Yazıyla alakasız veya 500 kelimeyi geçen yorumlar cevaplanmıyorlar. "Yazıyla alakasız ama ..." ya da "en son yazı bu olduğundan buraya yazdım" diye başlamanız kurtarmıyor. Mahmut Abi ile özel görüşme yapmak isterseniz Erkek Adam Sanal Görüşme sayfasından sanal görüşme ayarlayabilirsiniz.
Kesinlikle, 2 aydır spor (Özel Eğiten) yapıyorum. Senelerdir harcadığım boş çabanın nimetlerini şimdi yediğimi hissettim. Daha deneyimli ve doğru çalışıyoruz, evet acı var ama sonunda zaferde var. Bu yüzden acı seviyesi fark etmeksizin dayanmalı zafere koşmalıyız.
Bu noktada hepimizin bol bol zevk ve acı yaşayacağı aşikar. Bizim elimizden gelen en iyi şey zevki yaratıp kontrol edemediğimiz bir acıya maruz kalacağımıza, kontrol dahilinde düzenli olarak kendi acımızı yaratıp beynin bizi zevkin koynunda yaşatmasının tadını çıkarmak.
Mahmut abi iyi ki varsın
Uzun süredir kendimi faydalı acıya maruz bırakıyorum ve zevk veren şeyleri yaptığım zaman önceye kıyasla daha çok zevk alıyorum. Mesela, sürekli olarak sağlıklı besleniyorum ve sağlıklı yollar ile kilo almaya çalışıyorum. Bir paket cips yediğim zaman onun verdiği zevki önceden alamıyordum ama şimdi sanki orgazm olmuş gibi zevk veriyor o bir paket cipsi yemek. Ya da ağır bir antrenmandan sonra saatlerce uzanmak ve o rahatlığı hissetmek, kaslarımın dinlendiğini hissetmek çok şeye bedel bence.
Yorumunu okurken spordan çıkmış yemeğimi yemiş duşumu almış meyvelerimi de gömmüş yatağımda uzanıyordum tam o rahatlık ve kasların dinlenmesi kısmına gelince çok zevk aldım 😀 eyvallah hocam
Mahmut abi bir yerde ben sona 1 dakka kalmış soğuk duş aliyorum dediğini hatırlıyorum o kadar az dilmi 4 5 dakka almanin zarari olurmu?
Yok, kışın en fazla 1-2 dakika soğuk duş alıyorum demişimdir. Belki sonda belki başta. Sabah başta almak zor çünkü.
Ne kadar uzun o kadar iyi.
Yazın tamamen soğuk duş alıyorum.
Mahmut abi gözünü seveyim bana bir tavsiye ver, lütfen. Önce sorunu kısaca yazacağım: Beta davranışı yaptığımı bildiğim halde aynı davranışlara devam ediyorum, engelleyemiyorum. Mahmut abi ben 21 yaşındayım yakın zamanda a101’de işe girdim. İş yerinde çok özgüvensiz davranışlar sergiliyorum, bir de müşterilerle konuşurken neden bilmiyorum ama çok fazla eğilip büzülüyorum. Aşırı derecede kibar olmaya çalışıyorum ve sesim düşük çıkıyor. Bir de abi, benim üstümde benden küçük bir kız var. Bu kız benden daha delikanlı. Öncelikle belirteyim bu kıza herhangi bir ilgim yok, konu bu değil. Bu kız mesela bana görev veriyor ve ben görev verdiği zaman korkuyorum, ya bana laf… Read more »
Önce sorunu kısaca yazacağım: Beta davranışı yaptığımı bildiğim halde aynı davranışlara devam ediyorum, engelleyemiyorum. O zaman daha çok hayat dayağı yiyeceksin ve 25-26 yaşını geçene kadar beceremeyeceksin. Çoğunuz öyle beyni yıkanmış vaziyettesiniz ki önemli bir kısmınızın 26-27 yaşına kadar ve bir kısmınızın hayat boyu kurtulabileceğini sanmam. Bazılarınızda bir kerede sırf sporuna şöyle deneyeyim nasıl olsa öbür türlü sıçacağım 100% garanti diyecek akıl yok. Bu durum hakkında düşüncen nedir? Tam tersi davranışlara kendini zorlaman ve önce 20% sonra 50% ve sonra 80% alfa davranışları içselleştirmen lazım. Bnuu becerecek irade ve sabrın yoksa, ne yapabileceğin konusunda en ufak bir fikrim yok ama… Read more »
Yorumu yazalı 11 ay geçmiş %95 görmeyeceksin ama ben de birkaç tavsiyede bulunayım Her insanın kişiliği farklıdır. İnsan kişiliğini %70 doğuştan %30 içinde bulunduğu çevresel koşullardan alıyor. A101, BIM gibi yerlerde çalışanlar genelde müşteriler tarafından küçük düşebilir, ezilebilirler. Orada çalışarak özgüven kazanmak oldukça zor. Kimi insan yapısı itibariyle özgüvenli oluyor, bunlar BIM gibi yerlerde bile aslan kesiliyor. Kendilerini kimseye ezdirmiyorlar. Doğuştan özgüveni düşük insanlar ise bu gibi yerlerde ezilebilir, direnç göstermeyebilirler. Sen de olduğu gibi. Yapında yoksa özgüvenli olmak oldukça zor. Yapabileceğin tek şey statünü geliştirmek. Ders çalış, iyi bir konuma gel. Sağlam bir iş sahibi ol. Özgüvensiz polis görmedim.… Read more »
Yapında yoksa özgüvenli olmak oldukça zor. Yapabileceğin tek şey statünü geliştirmek. Ders çalış, iyi bir konuma gel. Sağlam bir iş sahibi ol. Yapında yoksa özgüvenli olmak zor diye pes edenlerin %90’ında özgüven pes ettiklerinden yok. Bahsettiğin şeyleri yapıp da hala özgüvensiz kalmak çok mümkün.
Mahmut Abi ben ne yaparsam yapayım hangi tepkiyi verirsem vereyim suçluluk ve pişmanlık hissediyorum. Arkadaşın dediği gibi öz benliğim neredeyse her şeye taviz vermeye meyilli bazı insanlara bakıyorum en ufak tehditte tanksavar gibi konuşuyorlar ses tonları vurgulamaları konuşma tarzları karşıdakini imha etmeye programlı gibi sanki ve bunlar hep doğuştan böyle oluyorlar. Mesela bu insanların kafasında nasıl inanç sistemleri var ki hiçbir şey de vicdan ve suçluluk hissetmiyorlar.
Duygusal düşünceden kurtulmadan da senden bir şey olmaz. Sen, senin zıt ucundaki adamlara odaklanma, asla ama asla onlar gibi olamayacaksın, olmana da gerek yok. Sen normale gel yani yerinde vicdan ve suçluluk duyan ama omurgası da olan insanlara heves et. Onlara bak, onlar ne yapıyorlar diye sor.
Taviz vermen gerekmeyen yerde taviz vermeyerek ve bunun duygusal baskısını göğüsleyerek değişirsiniz ve bunu da ufak şeylerden başlayıp büyük şeylere giderek yaparsınız.
Ufacık şeylerde bile kendinize söz geçiremiyorsanız o zaman size ne yarar hiçbir fikrim yok. Farkındalığınız darmadağın demek ki, farkındalığınızı arttırmaya uğraşın. Uyurgezer yaşamaktan kurtulun, tetikte yaşayın.
Pufff çok mantıklı geldi…alnımın ortasına kurşun yemiş gibiyim…
selamlar abi, son dönemdeki kavurucu sıcaklardan dolayı sabahları uyandıktan sonra soğuk duşa başladım. bu duşun ideal yöntemi var mı süre veya diğer açılardan? bir de kışın bunu nasıl yapacağız hiç gözüm kesmiyor kışın soğuk duş almayı
Ben normal soğuk duş alıyorum, süre gözetmiyorum. Kışın zor evet, yapmasanız da olur.
Hocam kışın soğuk duşa başlayınca göreceksiniz ki,soğuk duştan sonra eğer sıcak suyla kendinizi ıslatmayıp çıkarsanız havlusuz dahi durduğunuzda vücudunuz üşüme hissi olmadan sımsıcak olacak.Şahsen çok üşüyen biriydim ve soğuk duşlara başladığımdan beri(1 seneye yakın bir süre)hem soğuk algınlığı yaşamaz oldum hem de soğuğa karşı direncim oldukça arttı.
Hızdan zevk alan, hastaneden sevk alır.