Bir insanın, partnerinin cinsel ve romantik geçmişini kıskanmasına geriye dönük kıskançlık ya da retroaktif kıskançlık deniyor. Aslına bakarsanız zaman zaman, belli uyaranlar (mesela partnerin eski sevgilisinin ismini duymak gibi) nedeniyle insanın retroaktif kıskançlık yaşaması ve bunun bir süre devam etmesi anormal bir durum değil. Fakat retroaktif kıskançlık deyince daha çok bir çeşit obsesif kompulsif bozukluk tarzında, çok sık olan ve artık kişinin hayatını ve ilişkisini olumsuz etkileyen kıskançlıktan bahsediyoruz. obsesif kompulsif bozukluk diyoruz çünkü, OKB insanın belli negatif düşünce ve davranışları durduramaması durumu ve retroaktif kıskançlık da böyle bir şey. Burada sürekli elinizi yıkamıyorsunuz ya da kapıyı kilitlediniz mi diye kontrol etmiyorsunuz ama mesela sürekli partnerinizin geçmişi ile ilgili araştırma yapıyorsunuz, bu konuda kavga çıkarıyorsunuz, uykusuz geceler geçiriyorsunuz, vs.
Yine aynı şekilde insanın partnerinin geçmişini merak etmesi normal bir durum iken, retroaktif kıskançlıkta kastedilen partnerinin geçmişine hastalıklı ve takıntılı bir merak duyması ve bu konuda araştırmaya uzun zaman ayırması.
Gerçek retroaktif kıskançlık bozukluğuna eğilmeden önce ana akım psikolojide pek görmediğim ve birçok erkeğin aslında bozukluktan değil, mavi haplılıktan kendilerini düşürdükleri retroaktif kıskançlığa değinmek istiyorum. Bu genelde aşağıda vereceğim 2 örnekteki gibi oluyor:
26 yaşındayım ve 22 yaşındaki sevgilim ile 1 yıldır beraberiz. Bir ay önce bilgisayarını bende unutmuştu, ben şifresini girerken görmüştüm (şifresini bildiğimi bilmiyor) ve bilgisayarını unuttuğunu fark edip almaya gelene kadarki zamanda aleti biraz kurcaladım. Bir klasörde eski sevgilileri ile yatakta çekilmiş fotoğraf ve videolarını gördüm. Bildiğin amatör porno. Bilgisayarını kendisine verdiğimde bir şey demedim zira yaptığım suç olabilir ama içim içimi kemiriyor. Bir aydır haliyle aramız iyi değil ve ne olduğunu anlamaya çalışıyor. Ben ise retroaktif kıskançlık pençesindeyim. Bunu nasıl aşacağım?
Kısa cevap: bunu aşmayacaksın. Bu retroaktif kıskançlık değil. Bu, kız arkadaşı yapmaman gereken bir kızın kız arkadaşı materyali olmadığını görmen ve buna rağmen hala beraber olmaya devam etmen. Bir kadın geçmişte birkaç sevgiliye sahip olabilir ama bunlarla video çekmesi ayrı bir kırmızı alarm, bu videoları saklaması büyük kırmızı alarmdır. Burada bu adam bunu gördükten sonra hissettiği şey bir obsesif takıntı bozukluğu değil, erkek benliğinin bu kızla beraberliği kaldıramaması. Fakat daha da önemlisi, bu geçmişe yönelik bir kıskançlık da değil zira gördüğün videolar bugün kızın bilgisayarında duruyorlar. Bir amatör porno sitesinden çıkmadılar, kız kendisi şimdi, şu an saklıyor.
Böyle bir durumda erkek hiçbir açıklama yapmadan kızı terk etmelidir. Bu durumu aşma yolu budur ve bu, retroaktif kıskançlık değil.
Kız arkadaşım eski sevgilisi ile arkadaş ve şu an her ne kadar arkadaş olduklarına emin olsam da geçmişlerine yönelik büyük bir kıskançlık hissediyorum ve bu beni çok rahatsız ediyor.
Yine aynı şekilde bu (hastalıklı bir) retroaktif kıskançlık değil, hiç de doğal olmayan bir aşk üçgenine karşı erkeğin hissettiği doğal bir tepki. Eski sevgilisi ile arkadaş olan (buna bir istisna eski sevgilinin arkadaş grubunda olması ve o grup bağlamında iletişim olması ama onu da kabul etmeyebilirsiniz), iletişimi olan kişilerle sevgili olmayın. Böyle bir sorununuz olmaz. Kızlar bunu medeniyet olarak yutturmaya çalışacaklardır. Yemeyin.
Aynı şekilde eski sevgilisinden veya sevgililerinden bahseden kadın, geçmişinde çok fazla sayıda partneri olmuş kadın, vs. de temel problem sizin aslında ilişki içinde olmamanız gereken biriyle birlikte olmanız ve burada çözüm bu kişi ile ciddi ilişkiyi bırakmanız. Bunları aradan çıkardıktan sonra geriye asıl konumuz kalıyor: aslında kızdan kaynaklı bir sorun yok ama siz kendi özdeğer problemleriniz ya da kaygılı bağlanma gibi sorunlarınız nedeniyle retroaktif kıskançlık yapıyorsunuz. Ortada bir sorun yokken tekrar eden düşünceler sizi kontrol ediyorsa, bunların baskısına karşı rahatlamak için sürekli olarak araştırma yapıyorsanız, kavga çıkarıyorsanız ve tabii ki bu davranışların kısa süren rahatlamalarının ardından daha da rahatsız edici bir düşünce sarmalına düşüyorsunuz.
Bu gibi durumlarda yaptığınız şeyin abartı olduğunu, düşüncelerinizin anlamsız olduğunu biliyorsunuz ama İngilizcede “pembe fili düşünme” sorunu gibi bir şey yaşıyorsunuz. Yani düşünmemek için kendinizi zorladığınız şeyi daha fazla düşünüyorsunuz. Sürekli düşündüğünüz bu şeylerin gerçek olmadığını biliyorsunuz ama sizin kendi özdeğer ve özgüven sorunlarınız bilinmeyeni olabilecek en kötü senaryo haline getiriyor. Ve bu günde birkaç kereden, sürekli düşünmeye kadar geniş bir yelpazede seyrediyor.
Burada sürekli olarak düşündüğünüz şeyler sizi, kompulsif davranışlara iter. Kompulsif davranışlar, takıntılı düşüncelerin neden olduğu yoğun sıkıntıyı ve huzursuzluğu azaltmak ya da ortadan kaldırmak için gerçekleştirilen yineleyici davranışsal ve zihinsel eylemler demek.
Bu kompulsif davranışlar sizin aslında üretken, sonuca giden bir şeyler yaptığınızı sanmanıza neden oluyor fakat tek yaptıkları sizin içinizdeki canavarı beslemek ve büyütmek.
Retroaktif kıskançlık, sizin belli bir tehlike altında olduğunuzu düşünmenize neden oluyor (partneriniz için yetersiz olabileceğiniz ve bu nedenle ilişkinin bitebileceği gibi bir tehlike). Bu “tehlikeyi” önlemek için kompulsif davranışlara başvuruyorsunuz ama bu davranışların sağladığı tek şey, sizin tehlike altında olduğunuzu düşünen tarafınızı besleyip büyütmek.
Partnerinizin geçmişte başkasını sevmiş olması sizi bugün de karşısına birinin çıkabileceği ve onu sevmeye başlayacağı korkusuna sürüklüyor. Ya da belki o kişiyi kıskanıyorsunuz. Ama aslında burada kişi mühim değil, önemli olan geçmişteki bu ilişkinin şimdi neyi temsil ettiği. Bunu anlamanız, retroaktif kıskançlıktan kurtulmanızın ilk ve en önemli adımı.
Retroaktif kıskançlık döngüsünü kırmak
Retroaktif kıskançlık döngüsünü kırmanın ilk adımı, döngüyü tanımlamak:
- Partnerinizin ilişki geçmişi ile ilgili obsesif düşüncelere kapılırsınız.
- Bu düşünceler sizde kaygı, yargı, kıskançlık, öfke gibi yoğun negatif duygular oluşturur.
- Bu yoğun duyguların etkisinden kurtulmak için internette araştırma, saatlerce sosyal medyasını didikleme, takip etme ve konuşup kavga etme gibi davranışlara girersiniz ve bu kompulsif davranışlar sizi geçici olarak rahatlatır.
- Fakat bu davranışlar, obsesif düşünceleri beslerler ve geçici rahatlama sonrası muhtemelen şiddeti ve sıklığı artan obsesif düşüncelere kapılırsınız.
Bu sitede birçok durumda kullandığımız, değişim önce davranışlardan gelir yöntemi ile bu döngüyü (obsesif düşünce > Kaygı > Kompulsif davranış ve geçici rahatlama > obsesif düşünce) kırabilirsiniz. Tahmin edebileceğiniz gibi burada kırma noktası kompulsif davranış.
Örneğin diyelim ki, kız arkadaşınızın geçmişi ile ilgili obsesif düşünce başladı ve sizin de kaygınız artmaya başladı. Bu kaygının kompulsif bir davranışa neden olacağını bilerek tetikte olun ve bu kompulsif davranışı yapmayın. Mesela böyle bir durumda kızın sosyal medyasını didiklemeye, bu konuda forumlara girip saatlerce okumaya, kızı arayıp aklınıza takılan bir ayrıntıyı sormaya, kafanızda geçmişteki anıları didikleyip bir ipucu bulmaya, vs. çalışacaksınız. Bu kompulsif davranışı yapmayın. Bu tabii ki çok zor zira kaygı içindesiniz ve bu davranış o kaygıya geçici bir rahatlama sağlayacak. Gidin yatağınıza kıvrılıp o kaygı ile ağlayın, alkol gibi zararlı maddelere sapmadan kafanızı dağıtacak bir şeyler yapın ama kompulsif davranışları yapmayın. Bu durumda döngüyü kıracaksınız ama unutmayın, kıracağınız şey, geri besleme döngüsü. Yani bu spesifik durumda retroaktif kıskançlık düşüncelerini beslemediniz ve bu nedenle bu düşünceler biraz zayıfladı. Ama tamamen gitmeyecekler. Sonra azıcık daha zayıf olarak yine gelecekler ve döngü başlayacak. Fakat siz her defasında kompulsif davranışlara karşı koyarsanız zaman içinde hem obsesif düşünceler hem de kaygı zayıflayacak.
Evet bu başlangıçta çok acı verici olabilir ama zamanla başarı şansı çok yüksek. Belki haftalar hatta aylar sürecek ama canavarı beslemediğiniz sürece canavarı açlıktan öldürebilirsiniz.
Bu biraz meditasyon gibi. Meditasyonda zihinsel odaklanmanız nefesinizden başka düşüncelere saptığında yapmanız gereken kendinizi paralamak değil, hemen nefesinize geri getirmektir. O nedenle bir kompulsif davranışa engel olamadığınızda ve bu davranışın ortasında ya da sonunda ayıktığınızda, “bittim ben” demek yerine hemen kaldığınız yerden devam edin. Kusursuz bir şekilde kompulsif davranışlarınızı engellemek zorunda değilsiniz, büyük çoğunluğunu engellemeniz yeterli.
Faydalı birkaç duruş
Retroaktif kıskançlığınızın, geçmişte olan olaylara değil, şu anki bir probleme işaret ettiğini ve bu problemin bir avatarı olduğunu söylemiştik. Bu problem genellikle özdeğer ve özgüven yoksunluğudur. Daha spesifik olursak, sizin özdeğer ve özgüveninizi ilişkinize fazlaca bağlamanızın sonucudur. Bizim bu sitede öğrettiğimiz bazı şeyler o nedenle retroaktif kıskançlığı da önleyecektir. Bunları okuma listesi olarak vereyim:
Kadınlara güvenmek, özellikle henüz evli olmadığınız bir kadının hayatınızdan muhtemelen gelip geçen biri olduğunu bilmek. Bu sevgiye ve aşka engel değil sonuçta siz ve çocuklarınız da dünyadan gelip geçeceksiniz ama bu onların sizi ve sizin de onları çok yoğun bir şekilde sevmesine engel değil.
Kadını hayatının merkezi yapmamak ve odağınızda her zaman amaçlarınızı ve hedeflerinizi tutmak. Bunun ilişkinizi (kadınınızı ihmal etmediğinizi varsayarsak), daha sağlam yapacağını söylemiştik.
İlişkilerin temel kuralı, kadınınıza onun size duyduğundan fazla ihtiyaç duymamak ve belli bir seviyeden fazla ihtiyaç duymamak.
Duygusal yatırımınızı kontrol altında tutmak.
Bana sorularınızı uygun yazı altında sorabilirsiniz, benimle görüşme ayarlayabilirsiniz ya da kaynak kitaplarımıza ve kitap setlerimize bakabilirsiniz.
Yazıyla alakasız veya 500 kelimeyi geçen yorumlar cevaplanmıyorlar. "Yazıyla alakasız ama ..." ya da "en son yazı bu olduğundan buraya yazdım" diye başlamanız kurtarmıyor. Mahmut Abi ile özel görüşme yapmak isterseniz Erkek Adam Sanal Görüşme sayfasından sanal görüşme ayarlayabilirsiniz.
Partnerin cinsel ve sevgili geçmişini hiç sormamamak da bir çözüm mü?
Niye soruyorsunuz ki zaten? Doğru cevap alacağınızı mı sanıyorsunuz?
Peki nasıl fikir sahibi olacağız veya tahmin yürüteceğiz Mahmut abi ?
Liberal davranacaksınız, kız zamanla öter. Sordunuz mu yalan söylemediğini bilemeyeceğiniz için sormak aslında hiçbir işinize yaramaz.
Her şeyi de öğrenemeyeceksiniz, bazı şeyleri belki hiç bilmeyeceksiniz.
Birlikte olduğumuz hatunun eski sevgililerini anlatması kötü birşey. O bu konuları açtığında ‘bana eskileri anlatma güzelim’ dersek bu ‘ötme’ sürecini baltamış olmuyor muyuz Abi?
Bir yerden konusu açılıp da kendisi eskiyi anlatmaya başladığında nasıl tavır takınmalıyız? Nötr olup dinlemeli miyiz yoksa hiç önemli değilmiş gibi, liberal takılmaya devam mı etmeliyiz?
Selamlar.
Terslemeden “burada beraberiz ne gerek var” diye söylerseniz baltalamaz. Atar yaparsanız baltalar.
Yeni tanıştığınız bir kızın eskiyi anlatması sizin için problem olmamalı. Kızı sevgili yapmayacaksınız o kadar. Her kız sevgiliniz olmayacak, olamayacak. Biraz dinleyebilirsiniz ama dediğim gibi “şurada eğlenirken ne gerek var eski kalasları konuşmaya” diye kibarca değiştirin. Israrla devam eden kızla geceyi bitirin sonra arayıp sormayın, ararsa başınızdan savın. O kızlar genelde duygusal destek arıyorlardır, büyük oranda iş çıkmaz, boşa buluşursunuz.
Merhaba Mahmut Bey Ben ve Sevgili 30 yaşındayız kısmetse önümüzdeki ay nişanımız var. Kız arkadaşımla her türlü geçmişimizi konuştuk ve kendisinin bir adet 1 yıl süren sevgilisi olduğunu fakat opusmekten ileri gitmediğini söyledi. Yaptığı davranışları ve beden dili de dediklerinin doğru olduğunu destekliyor . Bu konuyu çok detaylı sordum ve üniversite zamanı olan bu tek sevgilisiyle sadece duygusal bir bağı olduğunu opusme harici ileri tek bir adım atmadığının yeminini verdi, adamın sosyal medya hesabını gösterdi ve ilişkinin tarihleriyle detaylarını bana anlattı.Bu devirde buna normal diyebilir miyiz ve ben biraz asosyal olduğun için hiç sevgilim olmadığından bu durumu kafaya takıyor olabilir… Read more »
Yazıyı oku ve uygula.
Merhaba Mahmut bey. Erkek arkadaşımla 9 aydır birlikteyiz, mutluyuz da. Eğlenceli, sevgi dolu bir birlikteliğimiz var. İkimizin de iletişim becerileri gelişmiş aslında, güveniyoruz birbirimize ama bende retroaktif kıskançlık var. Benden önce 2 uzun ilişkisi olmuş, benim tek bir uzun ilişkim oldu ama karşı taraf toksik davranıyordu ayrılırsak intihar edeceğini vs ima ediyordu ve uzun ilişkinin çoğunda onu sevmediğim halde vicdanen ayrılamamıştım. Onun iki ilişkisi de karşılıklı saygı çerçevesinde bitmiş, zaten saygısız davranacak, kalp kıracak biri değil erkek arkadaşım. Ama bir zamanlar onları sevmiş olması, bana sarıldığı gibi sarılıp öpmüş, birlikte olmuş olması üzerine düşününce biraz canımı yakıyor. Bunun için tartışma… Read more »
Biraz bile canının sıkılması normal değil.
Mahmut abi retrospektif kıskançlık kadınlarda da oluyor mu? Benim de kız arkadaşım benim eskiden çok fazla kızla yattığımı duymuş birinden ve bana soruk yapmaya başladı ardından da ayrıldı. Aslında çok fazla kızla yattım diye değil de hakkımda yavşak diye dedikodu çıkarmışlar onlar kulağına gitti muhtemelen.
Oluyor.
Bu bana da oluyor maalesef. Onları sevmiş olmasını kabul etme ve normal bulma konusunda sıkıntım yok ama diğer meseleler aklıma gelince minik bir rahatsız oluyorum, saçmalama diyerek hemen uzaklaştırıyorum aklımdan bu düşünceleri.
Mahmut abi bu geçmiş saklama olayı benimde çok canımı sıkıyor. Biryerde patlak veriyor fakat bazıları gerçekten geçmişini güzel saklıyor. Patlak verene kadar geçen zamana üzülüyor insan. Biz erkekler hem kadına gelecek sağlayalım. Bazı hatunlarda gününü gün edip geçmişi saklayıp evlensinler.
Bu devirde kadınlara gelecek sağladığımız falan yok. 50 sene öncesinde yaşamıyorsun. Patlak verene kadar yediğini, içtiğini, mıncıkladığını kar yazar sonra şapkanı alır gidersin. Böyle vıcık vıcık kadın romantizmli sana saçımı süpürge ettim sen bana ni ettin herif kafasında olmayın yahu.
Mahmut abi öyle diyorsun da, evlenirken kıza altın isteyen aileler var. Evin araban varmı vs diye sorular geliyor. Bu ev arabayı sonuçta hem kendin için hemde ailen için almış oluyorsun. Gelecek sağlıyorsun. Nafaka olayı var boşansan bile kadının geleceğini ödeyerek devam ettiriyorsun. Evlilik masrafları ev eşyaları dizmek vs bunlarda bana göre bir bedel. İşin romantizminde değilim. Ve hatunun geçmişini varsayalım, önceki adamlar hatuna bu kadar bedel ödemeden ulaşabiliyor. Böyle düşünüyorsan bakire al diyeceksin. Bakire olupta herşeyi yapan veya diktiren kadınların sayısı çok fazla.
Bir şey demeyeceğim, ben her senaryonun en kötüsüne kafayı takan adamlara tavsiye vermeyi zaman kaybı olarak görüyorum. . Siz oradan kendi isteğinizle çıkmadığınız sürece size kimse yardım edemez, etmeye de çalışmaz.
Uzun süredir bu işi yapıyorum özellikle sorarken “bana şunu diyeceksin deme” diyenleri (onu diyecek olmasam da) not alıp sonra her zaman görmezden geliyorum. Çok pratik bir nedeni var. Sizinle tartışmaya harcanan ve sıfır değer üreten zamanda 10 tane adama yardımın dokunuyor.
Mahmut abicim belki beni herşeyin kötüsünü düşünüyorum zannediyorsun. Fakat ben geçmişimdede bakire olup anal oral takıldığım ilişkilerim oldu. Arkadaşlarımda keza öyle. Üniversitede bir tanıdığım kız okul bitince diktireceğim diyordu kız arkadaşlarına. Her kız böyle demiyorum. Fakat bizim ülke arada kalmış bir toplum. Böyle dolandırıcılıklar bizim toplumda var.
Her toplumda her olay var. Riski ne kadar, o risk ile hayatınız kilitleyecek misiniz mesele o. Siz kilitleyeceksiniz ve benim size bir faydam olamaz. Zamanımı harcamayın.
Erkek gelecek sağlar bu arada.Hatta ünlü bir söz dahi var.”Kadının geçmişine erkeğin geleceğine bakılır.”
Mahmut abi sevgilimle aramız gayet iyi hiç bi sorun yok ama bir haftadır falan kızın geçmişine takılmaya başladım kendi kendime ve düşündükçe küplere biniyorum ister istemez kıza da yansıtıyorum bi sorun olduğunu konuyu açmasam da ne yapmalıyım sence
Kızın geçmişi ne?
Geçmişini bilemem ama söylediği kadarıyla benden önce bir kişiyle birlikte olmuş hep birdir zaten o ama on kişiyle falan da birlikte olmamıştır diye düşünüyorum kız tanıştığımızda 19 yaşındaydı ve burnunda boğa halkası vardı o halka aşırı kafamı karıştırıyo sonra çıkarttı ama büyük bi redflag iki defa club a gittiğini söyledi alkol önceden alkol kullanıyodu yani bağımlılık kadar çok değil ama kullanmaya açıktı sigara içiyo dövmesi yok aklıma fazla tahmin yürütecek bir şey gelmiyor tek + yanı tanıştığımızda yeni 19 olmuş olması ve o yaşa kadar ailesiyle birlikte yaşaması (Batmanlı)
Kızın en azından şu aşamada büyük bir problemi yok. Sen ise muhtemelen kızı kafandaki oneitis meleğin yapmaya başladın, bünyen de bunu kaldırmıyor. Kaç aydır çıkıyorsunuz ki %99 ihtimalle 2 sene sonra hayatında olmayacak kızın geçmişini çok takıyorum ayağına kızın hayatındaki yerini bu kadar abartmaya başladın?